Soms blijkt dat een bewoner moeite heeft met het regelen van woonzaken, kampt met persoonlijke of financiële problemen of hulp nodig heeft in het dagelijkse leven. Het Verdihuis biedt bewoners van Mooiland een helpende hand met Preventieve Woonbegeleiding, waarbij bewoners zelf de regie in handen houden. Het uitgangspunt is het vergroten of herstellen van de zelfredzaamheid van bewoners. Zo voorkomen we huisuitzettingen en worden bewoners uit een voor hen uitzichtloze situatie geholpen. Annemieke van Mourik en Lia van Oorschot werken bij het Verdihuis en bieden bewoners van Mooiland in Noordoost-Brabant preventieve woonbegeleiding. Zij vertellen meer over de meerwaarde van deze begeleiding.
Wanneer wordt Preventieve Woonbegeleiding ingezet?
“Met Preventieve Woonbegeleiding proberen we huisuitzettingen te voorkomen vanwege bijvoorbeeld overlast, huurschuld of andere problematiek. Soms ligt er al een ontruimingsbevel. Mooiland kan Preventieve Woonbegeleiding als voorwaarde stellen om ontbinding van het huurcontract te voorkomen. Het is eigenlijk een voorwaarde om in een woning te blijven wonen. De bewoner heeft veel baat bij deze woonbegeleiding. Hulpverleners begeleiden en ondersteunen de bewoner zonder de regie uit hun handen te nemen. Samen kijken ze wat nodig is om een huisuitzetting te voorkomen.”
“Preventieve Woonbegeleiding biedt agogische en financiële ondersteuning. We adviseren altijd om die twee componenten te combineren. Twee hulpverleners bekijken wat een bewoner nodig heeft om een situatie weer stabiel te maken. Een financieel dienstverlener pakt het financiële gedeelte op en de agogisch medewerkers richt zich op alle andere leefgebieden. Zij staan in nauwe verbinding met elkaar zodat de bewoner overzicht houdt en men van elkaar weet hoe de zaken ervoor staan.”
En vanuit wie komt die vraag om woonbegeleiding?
“In principe is Mooiland de opdrachtgever. Die betaalt ook voor de bewoner. Vaak gaat het om bewoners die zelf niet snel aankloppen voor hulp. Het is een doelgroep die er vaak een beetje tussen valt: mensen die nog niet toe zijn aan vragen om hulp, maar met een beetje druk en vertrouwen hulp toch accepteren. Een wijkconsulent beoordeelt of een bewoner baat heeft bij ondersteuning vanuit het Verdihuis. Het streven is dan om dit in overleg en met commitment van de bewoner te doen. We zien veel verschillende situaties en bewoners. We begeleiden nu steeds meer mensen die we voorheen misschien niet in beeld zouden hebben. Door werkverlies of hoge kosten komen ze van de regen in de drup. Financiële problemen ontwikkelen zich dan vaak in psychische problemen.”
Een wijkconsulent speelt daarin dus een grote rol.
“Dat klopt, zij zijn heel belangrijk. Een wijkconsulent komt achter de voordeur, stapt in een thuissituatie en heeft een signalerende functie. Ook huurachterstanden worden natuurlijk gesignaleerd. Wijkconsulenten schatten in of er problematiek zit. Zij zijn de oren en ogen van de wijk. Gelukkig weten de wijkconsulenten ons altijd goed en snel te vinden. We worden om allerlei redenen ingeschakeld. De manier waarop wij dit met Mooiland doen is best uniek. Dat zien we niet bij veel woningcorporaties. Het is een goede en logische combinatie: een woningcorporatie die achter de voordeur komt en korte lijntjes heeft met woonbegeleiding.”
Wat maakt Preventieve Woonbegeleiding succesvol?
“Het Verdihuis is laagdrempelig en steekt veel tijd in het opbouwen van een vertrouwensband. Daarnaast komen we meteen in actie. Soms zijn er maar een paar kleine acties nodig die ervoor zorgen dat iemand alles weer op de rit heeft. Denk bijvoorbeeld aan het openmaken van post, of iets uitzoeken op financieel gebied. We zijn praktisch en kijken ook wat de krachten van de persoon zelf zijn. We vinden het belangrijk dat de bewoner ook écht voelt nog steeds de regie te hebben. We zitten en staan letterlijk naast iemand en werken vanuit een gelijkwaardige situatie. We komen in een thuissituatie, zonder dat er een bureau tussen zit. We zitten samen op de bank, samen voor de laptop. Wij komen bij de bewoner thuis en zijn te gast bij hen. Bewoners voelen zich niet op het matje geroepen.”
“De sleutel zit ook in het feit dat we financiële en agogische hulpverlening combineren. Het is fijn als iemand naar je problemen luistert, maar het is nog fijner als iemand concreet aan de slag gaat met jouw problemen. Bij psychisch leed kunnen we vooral ondersteunend zijn, maar financiële problemen pakken we meteen aan. Daar ligt de winst: hulpverlening die direct iets oplevert. Eindelijk iemand die eens de belastingdienst belt en tegelijkertijd geruststelt en een luisterend oor biedt.”
Wordt jullie hulp altijd geaccepteerd?
“Het is niet ondenkbaar dat we tegen weerstand aanlopen in het begin. Het is nogal wat als er ineens wekelijks hulpverleners in je huis zitten. Die weerstand is geen probleem. Daar deinzen we niet voor terug. We moeten er samen gewoon het beste van maken. En door die weerstand ruimte te geven, ontstaat er uiteindelijk ook ruimte voor vertrouwen. De ervaring leert dat vertrouwen moet kunnen groeien door samen te werken en successen te boeken. We stoppen niet omdat iemand niet gemotiveerd is. We kijken achter die demotivatie. Waar komt die weerstand vandaan?”
Hoe gaat zo’n traject in zijn werk?
“We voeren eerst een intake met de bewoner. We maken dan zo snel mogelijk een inschatting van iemands eigen vermogen: wat kun je zelf en wat heb je nodig om zelfstandig door te gaan? Meestal krijgt een bewoner dan zowel financiële als agogische hulp. We zoeken zorgvuldig naar hulpverleners die bij de bewoner passen. Een klik tussen bewoner en hulpverlener is namelijk erg belangrijk en helpt enorm. De eerste periode komen we vaak wekelijks langs. Zo krijgen we snel inzicht in de situatie en kunnen we werken aan de samenwerking. Daarna wordt de frequentie afgebouwd.”
“Het doel is om het niet langer te laten duren dan een jaar. Soms is het nodig om dan alsnog andere instanties in te schakelen, maar we streven ernaar om de bewoner binnen die tijd zelfstandig verder te laten gaan. Gelukkig lukt dat 9 van de 10 keer. Het is mooi als je gedurende het traject ineens ziet dat gordijnen weer open zijn en het onkruid in de tuin vermindert. En, dat mensen weer openstaan voor contact met de buitenwereld en zich weer trots voelen.”
Het is een soort hulp uit onverwachte hoek voor bewoners.
“Eigenlijk is dat precies wat we bieden: hulp uit onverwachte hoek. Misschien weet iemand het even helemaal niet meer. En ineens zijn er een heleboel mensen die zich over hem of haar ontfermen. Door Mooiland en door ons. Dan blijkt ook dat het sociale netwerk soms alleen maar bestaat uit de wijkconsulent en de hulpverleners. Dat zien we helaas steeds vaker. Daarom dragen we Mooiland ook een warm hart toe. Er wonen veel kwetsbare mensen in de samenleving en die bewoners voelen zich ineens gezien en gehoord. We zien dat wijkconsulenten met zoveel warmte en passie klaarstaan voor huurders. Dat maakt dit mooie samenwerking: dat je samen het beste wilt voor de bewoners.”
